طالبی با نام علمی Cucumis Melo Var.Cantalupensis مانند بقیه گیاهان خانواده Cucurbitaceae طالب آب‌وهوای گرم و آفتابی است. آنها گیاهان یک‌ساله‌اند و احتیاج به فصل رشد طولانی دارند. طالبی بومی آسیا و به‌احتمال‌زیاد ایران است. طالبی در مناطقی کاشته می‌شود که بین آخرین سرمای بهاره و او بین سرمای پاییزه حدود ۱۴۰ روز فاصله باشد. هوای مرطوب مناسب رشد آن‌ها نیست و میوه آن‌ها در این نوع هوا شیرین نمی‌شود ضمن اینکه هوای مرطوب در آن‌ها موجب اشاعه بیماری‌های قارچی می‌شود. هوای گرم و خشک باعث شیرین‌تر شدن میوه در این گیاه می‌گردد. همین‌طور هوای ابری مناسب رشد خربزه نیست. این گیاه یک‌پایه بوده و گل‌های نر و ماده از هم جدا و حشرات در گرده‌افشانی آن‌ها نقش دارند. طالبی سمسوری یا Magenta Melon شبیه یک توپ گرد بوده و دارای یک گوشت نارنجی و آناناسی و شیرین‌مزه است. پوست آن نازک و دارای عطر دل‌نشینی بوده و رنگ پوست آن سفید و دارای شیارهای موازی و سبز است. هرچه رنگ آن زرد روشن‌تر باشد رسیده‌تر و شیرین‌تر است. این رقم زودرس و شیرین بوده و کامل مناسب و سازگار با آب‌وهوای ایران تولید شده است.

ویژگی‌ها

پوشش دهی برگی عالی که از آفتاب‌سوختگی میوه جلوگیری می‌کند.

میوه‌ای گرد شکل همراه با رگه‌های جذاب.

حفره تخم نسبتاً کوچک همراه با گوشتی سفت.

میوه دهی بالا همراه با بوته‌ای قوی.

میان‌رس است (حدود ۹۵ تا ۱۰۵ روز بعد از کاشت طالبی).

توربندی مناسبی دارد.

بسیار شیرین و مطبوع است

خاک

هرچند که خربزه در طیف وسیعی از انواع خاک‌ها کشت می‌شود ولی تنها در خاک‌های حاصلخیز که دارای مواد غذایی آلی و معدنی کافی باشند بهترین نتیجه را می‌دهند. بهترین زمین برای کاشت این گیاه خاک‌های شنی و سبک با pH بین ۵/۵ تا ۷ است. در کشت باید به این نکته توجه کرد که خربزه در زمین‌های سنگین و رسی رشد خوبی ندارد و باید کمی هوموسی و دارای مواد آلی باشد. خربزه از جمله صیفی‌هایی است که مواد غذایی زیادی از زمین جذب می‌کند، به همین دلیل استفاده از کودهای شیمیایی کامل ازت فسفر و پتاسیم توصیه می‌شود.

نور

نور کامل و آفتاب مستقیم برای این گیاه مناسب است. هوای ابری و بارانی در موقع رسیدن میوه باعث می‌شود که خربزه طعم مطبوع و کیفیت لازم را پیدا نکند.

آبیاری

صرف‌نظر از اینکه در باغچه یا در گلدان می‌کارید همیشه خاک آن را باید مرطوب نگهدارید. مخصوصاً زمانی که گیاه در حال رشد است باید همیشه خاک آن خیس باشد. البته باید گلدان و یا خاک باغچه شما زهکشی مناسبی داشته باشد زیرا که آبیاری زیاد نیز موجب گندیدن گیاه می‌شود.

کاشت

کاشت خربزه به‌صورت مستقیم صورت می‌گیرد به خاطر اینکه ریشه‌های آن حساس به جابه‌جایی است. در مناطق معتدل بذر خربزه را مستقیماً در اواخر یا اواسط بهار در محل اصلی می‌کارند و در مناطق گرمسیر بذر طالبی در اواسط زمستان کاشته می‌شود. آب‌وهوای مناسب برای خربزه یک فصل نسبتاً طولانی عاری از یخبندان همراه با نور فراوان و حرارت هوای خشک و رطوبت کافی خاک است. کشت طالبی مانند بقیه گیاهان هم‌خانواده به‌صورت جوی پشته و کپه‌ای و به روش نمکاری است. تعداد ۳ الی ۵ بذر خیس‌خورده در هر کپه کاشته می‌شود. بعد از سبز شدن تعداد بوته‌ها به ۲ یا ۳ و گاهی به یک بوته کاهش داده می‌شود و این زمانی است که بوته ۴ برگی شده باشد فاصله بین دو بته حدود ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر و فاصله دو خط کشت بین ۲ تا ۳ متر است. برای داشتن محصولی زودرس یا در مناطقی که دوره رشد کوتاه است می‌توان در گلخانه یا شاسی داخل گلدان‌های جیفی پات اقدام به کشت کرد و در زمان مناسب بوته‌های آماده‌شده در جیفی پات را به محل اصلی منتقل نمود. مقاوم کردن بوته‌ها قبل از انتقال به محل اصلی الزامی است.

داشت

مراقبت‌های لازم پس از کاشت نشاء خربزه عبارت‌اند از آبیاری، دفع علف‌های هرز و سله شکنی است. پس از کشت آبیاری اهمیت زیادی دارد. به‌طوری‌که یک دوره خشکی شدید باعث ریزش گل‌ها و میوه‌ها می‌شود. پس از انتقال نشا باید ابتدا روزانه آبیاری صورت گیرد و پس از آن بسته به نوع خاک و شرایط آب و هوایی هر ۷ روز یک‌بار باید آبیاری انجام گیرد.

برداشت

زمان برداشت به عوامل مختلفی بستگی دارد، این گیاه گونه‌های زودرس، میان‌رس و دیررسی دارد. لذا موقع برداشت آن‌ها به نوع واریته هم بستگی دارد. از دیگر عوامل زمان برداشت فاصله تا بازار مصرف است. اگر بازار نزدیک باشد بهتر است دیرتر برداشت شود تا شیرین‌تر شود و کامل برسد ولی درصورت دوری بازار مصرف توصیه می‌شود زودتر برداشت شود چون میوه‌های رسیده شدید در هنگام جابجایی آسیب می‌بیند.

خواص طالبی

از نظر خواص خربزه، طالبی یکی از بهترین منابع ویتامین آ است و مملو از بتاکاروتن بوده که در بدن تبدیل به ویتامین آ می‌شود. بتاکاروتن یک آنتی‌اکسیدان بسیار عالی است که از سرطان پیشگیری می‌کند، کلسترول را کاهش می‌دهد و درصد بیماری‌های قلب و عروق را به طرز چشمگیری کم می‌کند. این ویتامین در بهبود بینایی و حفظ سلامت و طراوت پوست، نقش ارزنده‌ای دارد. به‌علاوه بتاکاروتن بالای طالبی، مانع بروز آب مروارید در سالمندان می‌شود. طالبی همچنین حاوی ویتامین ث و علاوه بر آن، مواد مغذی دیگری مثل پتاسیم، اسید فولیک، فیبر، منیزیم، ید و ویتامین‌های ب ۶ است. وجود مجموعه‌ای از ویتامین‌ها در خربزه و تخمه خربزه به‌خصوص ویتامین‌های گروه ب در این میوه، آن را به ماده‌ای بسیار خوب برای تنظیم متابولیسم در بدن تبدیل کرده و ازاین‌رو میوه‌ای بسیار مفید برای افزایش وزن کودکان و نوجوانان و افراد لاغر است.

طالبی میوه‌ای خنک و اشتهاآور است و به دلیل دارا بودن درصد بالای آب، فیبر و مواد معدنی مناسب، ادرارآور و ملین است. مصرف این میوه همچنین به افرادی که از کم‌خونی رنج می‌برند توصیه می‌شود. مطالعات نشان داده است که افرادی که از آسم رنج می‌برند در صورت استفاده از میوه‌هایی که خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالایی دارند، کمتر دچار حملات تنفسی می‌شوند. ازاین‌رو مصرف طالبی برای کسانی که سل ریوی دارند، مفید است. طالبی و گرمک به دلیل دارا بودن مقدار زیادی فیبر برای کسانی که از یبوست رنج می‌برند، مفید است. همچنین میوه‌هایی که پتاسیم بالایی دارند نظیر طالبی، موز، سیب و… از بروز نارسایی قلبی جلوگیری کرده و در صورت بروز، از شدت آن می‌کاهند. ازآنجاکه کلسترول، فشارخون و هموسیستیئن بالا، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی هستند، مصرف طالبی به دلیل دارا بودن مواد مغذی برای کنترل این سه فاکتور مفید است و در سلامت قلب نقش کارآمدی دارد. البته افرادی که از بیماری قند رنج می‌برند در مصرف طالبی باید جانب احتیاط را رعایت کنند. همچنین دانشمندان با تحقیق بر پوست میوه‌هایی مثل خربزه و طالبی دریافته‌اند که پوست این میوه‌ها می‌تواند منبعی برای مسمومیت غذایی باشد؛ ازاین‌رو شستن کامل میوه‌ها بسیار توصیه می‌شود.

برای خرید بذر خربزه و سایر صیفی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

خربزه دارای ارقام زیادی است. خربزه پوست سبز دارای پوست سبز رنگ تیره است و چروک‌های بزرگی بر روی پوست وجود دارد. خربزه پوست سبز دارای گوشت سبز رنگ است. خربزه خاتونی دارای پوست زرد به همراه خطوط موازی سبز کمرنگ و میوه به صورت دوکی شکل کشیده با گوشتی سفید و مایل به زرد می‌‎باشد. خربزه سرشار از ویتامین A و C است. خربزه گوشت زرد میوه‌ای مناسب برای افرادی است که در روزهای گرم تابستان به دنبال یک میوه شیرین و تازه می‌گردند. این میوه معمولاً به خاطر پوست صاف و گوشت رنگ زردشناخته شده است و یکی از محبوب‌ترین اعضای خانواده Cucumis melo همراه با هندوانه و طالبی است. خربزه گوشت زرد همچنین دارای ارزش غذایی بالایی است. از ویتامین B تا زینک، هر تکه از این میوه حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی است. اندازه آن معمولاً از کوچک تا متوسط در شکل گرد یا بیضی‌شکل است. برخلاف سایر خربزه‌هایی که در آب‌وهوای گرمسیری رشد خوبی دارند، خربزه گوشت زرد در مناطق گرم و خشک بهتر رشد می‌کنند.

خربزه تیل نوعی خربزه از خانواده Cucurbitaceae با نام علمی Galia Melom است. خربزه تیل آتشی بسیار شبیه به طالبی است ولی بسیار شیرین‌تر می‌باشد و به دلیل شیرینی بسیار زیاد معروف شده است. بوته خربزه تیل آتشی مانند سایر خربزه‌ها است. گیاه دارای ساقه طویل و خزنده بوده و برگ‌های درشت آن به‌صورت متناوب در طول ساقه می‌رویند. در هر بوته ۳ تا ۵ میوه تولید می‌شود. خربزه تیل آتشی دارای ویتامین C، ویتامین A، کاروتنوئید، بیوفلاوونویدها، مواد معدنی مختلف مانند پتاسیم، کلسیم و آهن است و همچنین حاوی مقادیر قابل‌توجهی از فیبرهای غذایی، ازجمله پکتین است. همچنین چربی، کلسترول و کالری کمی دارند.

یکی از این ارقام مشهور خربزه آناناسی (Ananas Melon) از خانواده Cucurbitaceae است. خربزه آناناس برای اولین بار در آفریقا یافت شد. سپس از آفریقا در سال ۱۷۷۷ میلادی به فرانسه راه یافت. توماس جفرسون در سال ۱۷۹۴ آن را در Monticello (خانه شخصی و آرامگاه توماس جفرسون، نویسنده اعلامیه استقلال آمریکا و از بنیان‌گذاران کشور ایالات‌متحده است) کشت نمود. این نوع خربزه دارای عطری خوش و مزه‌ای بسیار لذیذ و خوشمزه است و گوشت آن زرد تیره تا نارنجی‌رنگ می‌باشد. خربزه آناناس در سراسر خاورمیانه کاشته می‌شود. بوته‌های آن رونده بوده و بر روی زمین پخش می‌شوند. خربزه آناناسی مخزنی از بتا کاروتن، فولات، پتاسیم، منیزیم، منگنز، مس، ویتامین A، C و K و فیبر رژیمی بوده. بوته‌های را به‌صورت ردیفی کشت می‌کنند. فاصله بین هر دو بوته را ۵۰ سانتی‌متر و فاصله ردیف‌های کاشت را ۱۵۰ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند.

خربزه گوشت سبز میوه‌ای مناسب برای افرادی است که در روزهای گرم تابستان به دنبال یک میوه شیرین و تازه می‌گردند. این میوه معمولاً به خاطر پوست صاف زرد و گوشت رنگ سبز شناخته شده است و یکی از محبوب‌ترین اعضای خانواده Cucumis melo همراه با هندوانه و طالبی است. خربزه گوشت سبز همچنین دارای ارزش غذایی بالایی است. از ویتامین B تا زینک، هر تکه از این میوه حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی است. اندازه آن معمولاً از کوچک تا متوسط در شکل گرد یا بیضی‌شکل است. اگر چه این میوه به‌طورمعمول برای داشتن گوشت سبز مایل به سبز و پوست زرد شناخته شده است، اما در واقع در سایر رنگ‌ها و بافت نیز موجود می‌باشد. تعدادی از آن دارای پوست زرد روشن به علت جهش هستند، درحالی‌که گونه‌های دیگر دارای گوشت نارنجی فوق‌العاده هستند. برخلاف سایر خربزه‌هایی که در آب‌وهوای گرمسیری رشد خوبی دارند، خربزه گوشت سبز در مناطق گرم و خشک بهتر رشد می‌کنند. اگر در یک منطقه مرطوب کاشته شوند ممکن است میوه‌های کوچک‌تر را با مقاومت کم‌تر نسبت به آفات و بیماری‌ها تولید کنند.

خربزه مینو یا خربزه مشهدی (تایباد) یا راکت زرد نام محبوب‌ترین خربزه در ایران بوده که ممکن نیست طعم آن را نچشیده باشید، این خربزه درصورتی‌که در زمان مناسب از بوته جدا شود و به‌طور کامل رسیده باشد طعم شیرین دارد. شهرستان‌های تایباد در خراسان رضوی، گرمسار، سمنان و سرخه از مکان‌های مهم کشت خربزه در ایران است که در این بین خربزه تایباد (که بعضاً به اشتباه خربزه مشهدی نامیده می‌شود) به لحاظ طعم و کیفیت و شهرت در رتبه بالاتری قرار دارد.

خربزه کاناری یا خربزه قناری که به دلیل رنگ زرد قناری آن نام گرفته است و ربطی به جزایر قناری ندارد اغلب با نام جون کاناری (Juan Canaria) شناخته می‌شود. این خربزه شیرین‌تر از خربزه عسل بوده و بافت داخلی آن همانند گلابی ولی نرم‌تر از آن است. خربزه کاناری گاهی با نام‌هایی همچون خربزه اسپانیایی، خوان کانری، Jaune des Canaries و Amarillo نیز شناخته می‌شود. خربزه کاناری بیشتر در مناطق آسیایی مانند ژاپن، کره جنوبی و مراکش یافت می‌شود. در ایران نیز به‌صورت محدودتر از خربزه‌های تایباد و مشهد کاشته می‌شود. خربزه کاناری نسبتاً میان‌رس بوده و بعد از ۹۰ تا ۱۰۰ روز از کاشت برداشت آغاز می‌شود. یکی از ویژگی‌های خربزه کاناری ماندگاری بالای آن است که باعث شده جزو خربزه‌های صادراتی در جهان محسوب شود. خربزه‌های کاناری منبع خوبی از ویتامین‌های A و C هستند. آن‌ها همچنین یک منبع آروماتیک فیبر هستند. همچنین بهبوددهنده بیماری قلبی، دیابت، چاقی و فشارخون بالا است.

کاشت

کاشت خربزه مانند بقیه گیاهان هم‌خانواده به‌صورت جوی پشته و کپه‌ای و به روش نم­کاری است. تعداد ۳ الی ۵ بذر خربزه خیس‌خورده در هر کپه کاشته می‌شود. بعد از سبز شدن تعداد بوته‌ها به ۲ یا ۳ و گاهی به یک بوته کاهش داده می‌شود و این زمانی است که بوته ۴ برگی شده باشد فاصله بین دو بته حدود ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر و فاصله دو خط کشت بین ۲ تا ۳ متر است.

برای داشتن محصولی زودرس یا در مناطقی که دوره رشد کوتاه است می‌توان در گلخانه یا شاسی داخل گلدان‌های جیفی پات اقدام به کشت کرد و در زمان مناسب بوته‌های آماده‌شده در جیفی پات را به محل اصلی منتقل نمود. مقاوم کردن بوته‌ها قبل از انتقال به محل اصلی الزامی است.

داشت

مراقبت‌های لازم پس از کاشت نشاء عبارت‌اند از آبیاری، دفع علف‌های هرز و سله شکنی است. پس از کشت، آبیاری اهمیت زیادی دارد. به‌طوری‌که یک دوره خشکی شدید باعث ریزش گل‌ها و میوه‌ها می‌شود. پس از انتقال نشا باید ابتدا روزانه آبیاری صورت گیرد و پس از آن بسته به نوع خاک و شرایط آب و هوایی هر ۷ روز یک‌بار باید آبیاری انجام گیرد. طول دوره رشد خربزه بین ۸۰ تا ۱۰۰ روز متفاوت است. سله شکنی، آبیاری و وجین علف‌های هرز از جمله مراقبت‌های زراعی خربزه است. هرس و گل گیری در خربزه مرسوم است. به‌این‌ترتیب که پس‌ازآنکه گیاه گل داد، به ازای هر ساقه ۲ تا ۴ میوه را نگه‌داشته و بقیه را حذف می‌کنند. در هرس خربزه، ساقه اصلی را بعد از برگ سوم و ساقه فرعی را بعد از برگ پنجم قطع می‌کنند.

برداشت

زمان برداشت به عوامل مختلفی بستگی دارد، این گیاه گونه‌های زودرس، میان‌رس و دیررسی دارد. لذا موقع برداشت آن‌ها به نوع واریته هم بستگی دارد. از دیگر عوامل زمان برداشت فاصله تا بازار مصرف است. اگر بازار نزدیک باشد بهتر است دیرتر برداشت شود تا شیرین‌تر شود و کامل برسد ولی در صورت دوری بازار مصرف توصیه می‌شود زودتر برداشت شود چون میوه‌های رسیده شدید در هنگام جابجایی آسیب می‌بیند. معمولاً خربزه را در زمان رسیدن کامل برداشت می‌کنند زیرا در این زمان میوه‌ها دارای قند زیادتر هستند. خربزه زمانی رسیده است که در اطراف دم میوه خطوط مدوری تشکیل گردد. همچنین خربزه رسیده را می‌توان از برجستگی شبکه‌های روی خربزه، تغییر رنگ پوست آن و نرم شدن سر خربزه تشخیص داد.

آب‌وهوا

خربزه مانند بقیه گیاهان خانواده Cucurbitaceae طالب آب‌وهوای گرم و آفتابی است. آها گیاهان یک‌ساله‌اند و احتیاج به فصل رشد طولانی دارند. در مناطقی کاشته می‌شود که بین آخرین سرمای بهاره و اولین سرمای پاییزه حدود ۱۴۰ روز فاصله باشد. هوای مرطوب مناسب رشد آن‌ها نیست و میوه آن‌ها در این نوع هوا شیرین نمی‌شود. ضمن اینکه هوای مرطوب در آن‌ها موجب اشاعه بیماری‌های قارچی می‌شود. هوای گرم و خشک باعث شیرین‌تر شدن میوه در این گیاه می‌گردد. همین‌طور هوای ابری مناسب رشد خربزه نیست.

خاک

بهترین زمین برای کاشت این گیاه خاکه‌ای شنی و سبک با pH بین ۵/۵ تا ۷ است. در کشت باید به این نکته توجه کرد که خربزه در زمین‌های سنگین و رسی رشد خوبی ندارد و باید کمی هوموسی و دارای مواد آلی باشد. خربزه از جمله صیفی‌هایی است که مواد غذایی زیادی از زمین جذب می‌کند. به همین دلیل استفاده از کودهای شیمیایی کامل ازت فسفر و پتاسیم توصیه می‌شود.

نور

نور کامل و آفتاب مستقیم برای این گیاه مناسب است.

آبیاری

صرف‌نظر از اینکه در باغچه یا در گلدان می‌کارید، همیشه خاک آن را باید مرطوب نگهدارید. مخصوصاً زمانی که گیاه در حال رشد است باید همیشه خاک آن خیس باشد. البته باید گلدان و یا خاک باغچه شما زهکشی مناسبی داشته باشد زیرا که آبیاری زیاد نیز موجب گندیدن گیاه می‌شود.

برای خرید بذر خربزه و سایر صیفی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.